Green Supply Chain – moda czy konieczność?

Efekt cieplarniany jest faktem. Nie brakuje opinii, że naszej planecie grozi katastrofa klimatyczna. Na całym świecie powstają apele o działania na rzecz ograniczenia emisji CO₂. Unia Europejska stała się liderem redukcji emisji gazów cieplarnianych. Zmiany prawa klimatycznego i wzrost świadomości ekologicznej konsumentów sprawiają, że przedsiębiorstwa czują się zobligowane do coraz szerszego wprowadzania rozwiązań eco-friendly. Jednym z ważniejszych jest Green Supply Chain.

Supply Chain, czyli łańcuch dostaw, jest pojęciem, które pojawiło się w powszechnym użyciu w II połowie XX w. Oznacza on drogę od pozyskania surowca (np. wydobycia rudy metalu) do dostarczenia gotowego produktu odbiorcy końcowemu. W tej koncepcji relacje pomiędzy dostawcami są oparte na współdziałaniu, a nie antagonizmach i wykorzystywaniu dominującej pozycji. Green Supply Chain (GSC), czyli zielony łańcuch dostaw, nastawiony jest na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych na każdym etapie drogi produktu. Można go stworzyć tylko w oparciu o współdziałanie wszystkich uczestników łańcucha dostaw.  

Które ogniwa łańcucha dostaw mogą stać się „zielone”?

Każde ogniwo łańcucha dostaw może stać się zielone. Oto przykłady rozwiązań proekologicznych w najważniejszych ogniwach:

• zaopatrzenie w surowce – producent nie zawsze ma wpływ na warunki pozyskiwania surowców, lecz ma prawo wyboru źródła, które gwarantuje zminimalizowanie negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne i poszanowanie praw człowieka oraz praw pracowniczych;
• produkcja – „zielone” procesy produkcyjne nastawione na minimalizację wpływu na środowisko, które mogą przejawiać się np. w korzystaniu z energii elektrycznej z OZE (odnawialne źródła energii), korzystanie z technologii niskoemisyjnych, właściwą gospodarkę odpadami, a także na respektowaniu praw pracowniczych;
• reklama i promocja – eko marketing wykorzystuje ekologiczne nośniki reklamowe, ekologiczne opakowania produktów, komunikaty reklamowe promujące postawy proekologiczne;
• dystrybucja i sprzedaż – „zielone” mogą być biura, magazyny i punkty sprzedaży, np. dzięki zastosowaniu oszczędnego, automatycznie sterowanego oświetlenia, czerpania energii cieplnej i elektrycznej z fotowoltaiki, wykorzystanie naturalnego oświetlenia itp.;
• utylizacja – już na etapie projektowania produktu należy przewidzieć sposoby jego utylizacji, możliwość recyklingu i ponownego wykorzystania w procesach produkcyjnych;

Duże możliwości do wprowadzenia działań pro-ekologicznych istnieją w niezbędnym do funkcjonowania łańcucha dostaw transporcie. Można na przykład postawić na użycie ekologicznych środków transportu (np. zastępowanie transportu samochodowego kolejowym) i stosowanie ekologicznych opakowań. Można również ograniczyć liczby niezbędnych dostaw poprzez dopasowanie opakowań do wielkości towaru oraz maksymalne wykorzystanie przestrzeni ładunkowej. Do tego celu idealnie nadają się algorytmy planujące pakowanie, dzięki którym można ograniczyć zjawisko „transportu powietrza”.

Czy tworzenie zielonych łańcuchów dostaw jest koniecznością?

Kluczowe znaczenie dla działań przyjaznych środowisku mają zmiany przepisów i polityk klimatycznych. Światowym liderem działań na rzecz ochrony klimatu jest Unia Europejska. Niezależnie od indywidualnego podejścia, przedsiębiorstwa z krajów Unii Europejskiej muszą dostosować się do wymogów prawnych. Trzeba płacić za uprawnienia do emisji CO₂, co jest dodatkowym impulsem do podejmowania działań proekologicznych.

Zielone rozwiązania produkcyjne czy logistyczne nie są wynalazkiem ostatniej dekady. Jednak przez lata były rodzajem kosztownej ekstrawagancji. Zmiany w świadomości społecznej sprawiły, że bycie eko stało się opłacalne – nawet wtedy, gdy nie jest to wymuszone przepisami. Dzieje się tak, bo coraz więcej konsumentów interesuje się technologiami i warunkami, w których powstają interesujące ich produkty. Często przytaczanym dowodem na to, jak skutecznie sprzedaje ekologia, są buty firmy Adidas zrobione ze śmieci. Obuwie sportowe produkowane z sieci rybackich i butelek plastikowych okazało się hitem: w ciągu pierwszego roku sprzedano ponad milion par. 

Zmiany zachowań konsumentów wpływają na strategie biznesowe producentów. Postawa społecznej odpowiedzialności biznesu nie jest już dzisiaj wyborem, lecz coraz częściej koniecznością dla firm, które chcą się rozwijać i pozyskiwać nowe grupy klientów. Troska o środowisko naturalne stała się rodzajem nowego, ponadnarodowego patriotyzmu.