Ucieczka z wyspy śmieci. Ekologiczne pakowanie może być efektywne

Gdzieś pomiędzy Kalifornią a Hawajami powstaje nowy „kontynent” – Wielka Pacyficzna Plama Śmieci. Już teraz ma powierzchnię sześć razy większą od obszaru Polski i ciągle rośnie. Składa się w większości ze starych sieci rybackich oraz plastikowych opakowań. Można w niej znaleźć deski klozetowe z 70. XX w., które rozłożą się około 3 000 r. n.e. Znacznie wcześniej śmieciowy dywan może doprowadzić do zamarcia życia na dużych obszarach oceanu. Gwałtowny rozwój e-commerce będzie miał w tym dziele duże „zasługi”, o ile już nie zaczniemy pakować ekologicznie i świadomie. Podpowiadamy, jak to robić.

Dryfującą na Pacyfiku wyspę śmieci zauważono po raz pierwszy w 1988 r., jednak opis i nazwę zawdzięcza oceanografowi Charlesowi Moore’owi, który natknął się na pływające monstrum w 1997 r.  Od tamtej pory plama rośnie, bo nie ma obecnie odpowiedniej technologii, która pozwoliłaby ją zniwelować. A może tylko dlatego, że jeszcze nie wszystkie plaże na Hawajach przypominają wysypiska śmieci?

Papier kontra folia

Śmieciowa plama zdaje się przemawiać zdecydowanie przeciwko stosowaniu do pakowania plastików (i innych produktów ropopochodnych). Folie pianki, folie bąbelkowe, poduszki powietrzne, granulaty, a szczególnie folia stretch, która praktycznie nie poddaje się recyklingowi – wszystkie te produkty powinny pójść w odstawkę? Teoretycznie tak, jednak pozostaje pytanie, w co pakować?

Producenci opakowań i wypełniaczy papierowych mają gotową odpowiedź. Kłopot w tym, że papier papierowi nie równy – nie każdy spełnia choćby minimalne wymagania, aby można go było uznać za produkt ekologiczny.

Wojna papieru z folią jest z wielu powodów trudna do rozstrzygnięcia. Stosowanie papieru i folii nie jest zamienne – są sytuacje, w których możemy wybierać pomiędzy folią i papierem (np. przy stosowaniu wypełniaczy), ale i takich, w których nie da się użyć jednego z nich, np. do ochrony produktów przed wilgocią.

Nieoczywista jest też ocena szkodliwości wpływu papieru i folii na środowisko naturalne. Jeżeli weźmiemy pod uwagę koszty wytworzenia, to folie zdecydowanie wygrywają z papierem pod względem emisji gazów cieplarnianych, zużycia energii, wody i surowców. Plastiki o wiele łatwiej poddają się też recyklingowi, natomiast zdecydowanie przegrywają, jeżeli chodzi o czas biodegradacji: papier potrzebuje 2-3 lat, a niektóre produkowane obecnie plastiki jeszcze za 1 000 lat zachowają niezmieniony stan chemiczny i fizyczny.

Powstaje więc pytanie, z jakich materiałów dostępnych obecnie na rynku należy korzystać, aby pakować efektywnie, a jednocześnie ekologicznie?

Nowe nie jest eko

Każdy, kto chciałby pakować ekologicznie, powinien pamiętać o jednej generalnej zasadzie: najbardziej szkodliwe dla środowiska naturalnego jest wytwarzanie nowych materiałów do pakowania i wypełniania paczek. Odpowiednio najbardziej ekologiczne jest wykorzystanie materiałów powstających w oparciu o surowce wtórne.

Jak pakować ekologicznie? Oto kilka podpowiedzi, które pozwolą w znaczący sposób obniżyć szkodliwy wpływ na środowisko:

• surowce wtórne i materiały biodegradowalne – jeżeli wybraliśmy jako wypełniacz czy materiał do pakowania papier, to w miarę możliwości powinniśmy korzystać z papierów makulaturowych (do ich powstania nie było konieczne wycinanie lasów, lecz usprawnienie systemu odzyskiwania i ponownego przetwarzania papieru); jeżeli decydujemy się na folię, to korzystajmy z folii biodegradowalnej lub wytworzonej w oparciu o surowce wtórne,
• up-cycling ( „Upcycling – drugie życie opakowania”) – na ile to tylko możliwe, powinniśmy ponownie wykorzystywać raz użyte wypełniacze, kartony i innego typu opakowania zbiorcze,
• korzystanie z algorytmów pakujących („Tetris dla profesjonalistów”) – wykorzystanie oprogramowania automatycznie i błyskawicznie planującego pakowanie możemy optymalnie wykorzystać miejsce w paczce (oszczędność zużycia wypełniaczy, kartonów, taśm pakowych), a docelowo oszczędność miejsca w kontenerach i samochodach dostawczych (mniejsze zużycie paliw),
• odzyskiwanie i przetwarzanie surowców wtórnych DIY – każde kartonowe opakowanie można prosto i we własnym zakresie przetworzyć na skuteczny wypełniacz lub dostarczyć do skupu makulatury; podobnie można postąpić z opakowaniami z tworzyw sztucznych.

Podsumowując: ekologiczne pakowanie to ciągłe dążenie do optymalizacji procesu pakowania, świadomy wybór materiałów opakowaniowych i wypełniaczy oraz wprowadzenie na własnym podwórku dobrych praktyk w obrocie surowcami wtórnymi.